Mobile trolley school on the move in Punjab, providing education to poor children
ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਅਜਿਹਾ ਸਕੂਲ ਦੇਖਿਆ ਹੋਵੇਗਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬੱਚੇ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦੇ ਪਰ ਸਕੂਲ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਉਣ ਲਈ ਖੁਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬਠਿੰਡਾ ਦਾ ਗੁੱਡਵਿਲ ਮੋਬਾਈਲ ਸਕੂਲ ਜੋ ਕਿ ਟਰੈਕਟਰ ਟਰਾਲੀ ਵਿੱਚ ਬਣਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਸਕੂਲ ਝੁੱਗੀ-ਝੌਂਪੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਉਥੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋੜਵੰਦ ਗਰੀਬ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਮੁਫ਼ਤ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਭਾਵੇਂ ਇਹ ਮੋਬਾਈਲ ਸਕੂਲ ਇੱਕ ਟਰੈਕਟਰ ਟਰਾਲੀ ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਗੁੱਡਵਿਲ ਮੋਬਾਈਲ ਸਕੂਲ ਦਾ ਢਾਂਚਾ ਅੰਦਰੋਂ ਜਾਪਾਨੀ ਸ਼ੀਟ, ਮੌਸਮ ਦਾ ਸਬੂਤ ਅਤੇ ਜਿਪਸਮ ਬੋਰਡ ਨਾਲ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਇਸ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗਰਮੀ ਨਾ ਲੱਗੇ। ਇਸ ‘ਚ ਪੱਖੇ ਵੀ ਲਗਾਏ ਗਏ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਗਰਮੀ ਕਾਰਨ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਦਿੱਕਤ ਨਾ ਆਵੇ। ਇਹ ਗੁੱਡਵਿਲ ਮੋਬਾਈਲ ਸਕੂਲ ਰੇਲਵੇ ਤੋਂ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਕੇ.ਕੇ ਗਰਗ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੋਚ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹੈ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ “ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਸਾਲ ਲਈ ਬਸਤੀ ‘ਚ ਮੋਬਾਈਲ ਸਕੂਲ ਲਿਜਾ ਕੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਮੁੱਢਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇਕੇ ਉਥੋਂ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲ ‘ਚ ਬੱਚੇ ਦਾ ਦਾਖ਼ਲਾ ਕਰਵਾ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ। ਇਸ ਸਕੂਲ ‘ਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਦੌਰਾਨ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਅਧਾਰ ਕਾਰਡ, ਫੋਟੋ ਅਤੇ ਮਾਪਿਆਂ ਦੀ ਸਹਿਮਤੀ ਜ਼ਰੂਰ ਲਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਅਨਰੋਲ ਹੋਏ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਮੈਡੀਕਲ ਸਹੂਲਤ, ਟੂਰ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸਹੂਲਤਾਂ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇੱਕ ਬਸਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਸੀਂ ਅੱਗੇ ਦੂਜੀ ਬਸਤੀ ‘ਚ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਪਹਿਲਾਂ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਗਏ ਬੱਚੇ ਦਾ ਰਿਕਾਰਡ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦਾ ਕਿ ਉਹ ਸਿੱਖਿਆ ਲੈਕੇ ਕਿਥੇ ਗਏ ਹਨ ਪਰ ਸਾਡੇ ਸਕੂਲ ਦੇ ਪੁਰਾਣੇ ਅਧਿਆਪਕ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕੁਝ ਬੱਚੇ ਨੌਕਰੀ ਜਾਂ ਆਪਣਾ ਕਿੱਤਾ ਕਰਨ ਦੇ ਲਾਇਕ ਜ਼ਰੂਰ ਹੋ ਗਏ ਹਨ।
ਇਸ ਮੌਕੇ ਮੋਬਾਈਲ ਟਰਾਲੀ ਸਕੂਲ ਦੇ ਅਧਿਆਪਕਾ ਸ਼ਵੇਤਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ “ਉਹ ਗੁੱਡਵਿਲ ਸੁਸਾਇਟੀ ਨਾਲ ਪਿਛਲੇ ਚਾਰ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਮੋਬਾਈਲ ਸਕੂਲ ਰਾਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲੋਂ ਝੁੱਗੀ-ਝੌਂਪੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਰਹੇ ਵਾਲੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲੋਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਤਿੰਨ ਤੋਂ ਪੰਜ ਵਜੇ ਤੱਕ ਇਸ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲੋਂ ਦੋ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਲਾਸਾਂ ਚਲਾਈਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ‘ਚ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਕਲਾਸ ਹੈ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ “ਸ਼ੁਰੂ-ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਝੁੱਗੀ ਝੌਂਪੜੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਕੂਲ ਲੈ ਕੇ ਆਉਣ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੱਡੀਆਂ ਦਿੱਕਤਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ। ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲੋਂ ਇਹ ਮੋਬਾਈਲ ਸਕੂਲ ਝੁੱਗੀਆਂ-ਝੌਂਪੜੀਆਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਾਇਆ ਗਿਆ ਕਿ ਸਿੱਖਿਆ ਹਰ ਇੱਕ ਵਰਗ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
